قرآن میان «وحی» و «خواب» تفاوت قائل شده است/ پاسخ استاد دانشگاه آزاد اسلامی به ادعای باطل عبدالكریم سروش

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ضمن باطل دانستن تئوری عبدالکریم ‌سروش در باب «رویای‌پیامبرانه» گفت: وحی ورای خواب و در خود قرآن میان وحی و رویا تفاوت قائل می‌شود.

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا از روابط عمومی رادیو گفتگو، دکتر عبدالرضا مظاهری با حضور در برنامه «سوفیا» ضمن نقد تئوری عبدالکریم سروش با عنوان «رویای رسولانه» (1) به رادیو گفت‌وگو گفت: بنده حدود دو سال نسبت به سخنرانی‌ها و آثار بر جای مانده از دکتر سروش کار کردم که ماحصل آن کتاب «وحی و تجربه دینی از دیدگاه ابن عربی و روشنفکری معاصر» بود؛ اما اصل بحث از تجربه دینی آغاز می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با بیان این مطلب افزود: استدلال‌های فلسفی که برای اثبات وجود خدا در دست بود، در دوره روشنفکری زیر سوال رفت و خدشه‌ای به برهان‌های مختلف وارد آوردند و لذا دانشمندانِ علوم دینی برای رجعت دادن انسان به سوی خداوند، بحث «تجربه دینی» را مطرح کردند.

مظاهری ماحصل «تجربه دینی» را در ارتباط انسان با فضایی غیر مادی عنوان کرد و گفت: مشکل این نظریه مبنی بر گسترده شدنِ دامنه‌ی تجربه دینی بود که از یک خواب معمول تا عرفان سرخپوستی و از اشو تا وحی را دربر می‌گرفت و لغت "تجربه دینی" را بر آن نهادند.

وی خدشه وارد دانستن به «تجربه دینی» را ناظر بر تاثیر پذیری وحی از محیط زندگی پیامبر(ص) عنوان کرد و تجربه‌هایی نظیر برخورد با افرادی از جمله «ابولهب» را تاثیر گذار در کلام وحیانی دانست و در نتیجه، مقوله‌ای باطل از جمله «خواب نامه پیامبر» یا «رویای رسول الله(ص)» را مطرح کرد.

مظاهری با اشارات به استدلال‌های فوق توسط عبدالکریم سروش و بنابر اینکه هر بشری به جامعه و زبان خود محدود است و لذا پیامبر(ص) نیز محدودیت‌هایی بشری در قبال وحی دارد، تاکید کرد که برای هر یک از اشاراتِ سروش پاسخی در خور وجود دارد و در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: خواب یک قسمت از وحی است ولی مشکل اینجاست که او تمامی وحی را بعنوان خواب در نظر گرفته است.

وی که مولف 11 کتاب در حوزه‌های معرفتی و عرفان اسلامی است، ادامه داد: اولین اشکال اینست که سروش میان خواب و وحی هیچ تفاوتی قائل نشده است و این یکی از مصادیق هبوط آدمی است.

مظاهری افزود: وقتی ذهن به خواب می‌رود، شبیه سازی می‌کند که در قوه تخیل صورت می‌گیرد ولی گاه معقولات –اشاره به مباحث عقلی- به تخیل تبدیل می‌شوند و رویای صادقه را می‌سازند؛ حال برای درست یا غلط بودن خواب باید مصداقی برای آن تعیین کنیم.

مظاهری با بیان این مطلب افزود: نفس خواب در عالم خارج اتفاق می‌افتد و لذا زمانی که حضرت یوسف(ع) خواب دید، تا 7 سال بعد تعبیر آن اتفاق افتاد. پس معیار خواب جهان خارج است و اگر نظر دکتر سروش را بپذیریم که قران یک خواب و رویاست، اشکالی اساسی پیش می‌آید که اینست که در قرآن بسیاری مسائل مربوط به امروز و دیروز نیست و هنوز اتفاق نیفتاده است و به تعبیری می‌توان گفت خداوند نه تنها کاری را برای انسان حل نکرده بلکه به مشکلات او افزوده است!

این استاد تمام عرفان دانشگاه ادامه داد: اشکال بعدی این سخنِ دکتر سروش اینست که برای تعبیر این خواب، باید تخیلات و صورت‌های ذهنی خواب بیننده –در اینجا یعنی پیامبر(ص)- را از خواب کسر کند که فرهنگ و محیط‌ها در این صورت‌ها تاثیر گذاشته است.

مظاهری افزود: رسول الله(ص) مظهر حقیقت محمدیه و تا قاب قوسین او ادنی (2) حرکت کرده است و چه کسی می‌خواهد چنین رویایی را تعبیر کند؟!

وی با اعلام اینکه وحی و قرآن آمده است تا کارها را تشریح نماید و با نظریه‌های [کوری نظیر آنچه دکتر سروش ارائه می‌دهد] کار پیچیده تر می‌شود، افزود: کلام وحی غیر از یک رویاست.

استاد دانشگاه گفت: وحی ورای خواب است و در خیال منفصل اتفاق می‌افتد و قرآن، خود میان وحی و رویا تفاوت قائل می‌شود.

وی در ادامه سخنان خود در رادیو گفت‌وگو خاطرنشان کرد: اگر عارف به مکاشفه‌ای می‌رسد، نباید تصور کند که خود را با انبیاء برابر کرده و خود را تا حد آنان بالا ببرد؛ چراکه اینان مکاشفه را به امر ولایت مربوط می‌دانند و باطنِ ولایت را نیز مشترک می‌گیرند.
____________________________________________________________
1) سروش در تشریح دیدگاه خود نسبت به وحی، از نوعی رویا و خواب یاد می‌کند که بر رسول الله(ص) رفته است و طبع شاعری آن بزرگوار را عجین با واژگانی قابل فهم برای مردم دانسته تا کلام باری تعالی را برای عامه مردم سهل و قابل فهم نماید.

2) در دعای معراج آمده است رسول الله(ص) در زمانی که معراج جسمی داشتند، تا نزدیکی خداوند پیش رفتند که فقط خود بود و خدا و با خدا می‌نوشید و می‌خورد و می‌گفت و می‌شنید.

 انتهای پیام/4104/

منبع: آنا

کلیدواژه: فلسفه عبدالکریم سروش رسول الله ص تجربه دینی دکتر سروش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۸۴۲۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حجاب برای حفظ مقام و جایگاه زن است

  حجاب پوششی است که برای پوشاندن سر و بدن به آن در دین مبین اسلام دستور داده شده است برای حفظ مقام و جایگاه زن برای قرب الله بر حفظ حجاب دستور داده شده است و در کشور ما نیز بر این بسیار تأکید شده است.
 
 حجاب پوششی از نگاه دینی برای نشان‌دادن شرافت یک فرد به کار می‌رود کاربرد واقعی اجتماعی - فرهنگی و روان‌شناختی حجاب به طور گسترده برای حفظشان، مقام و جایگاه زن به آن تأکید شده است.
 
 حجاب در ادیان یهودیت، مسیحیت و به‌ویژه اسلام مورداستفاده و به آن تأکید شده است در بسیاری از ادیان دیگر نیز بر انواع پوشش برای زنان و مردان توصیه شده است حجاب نماد موقعیت زنان است.
 
 در بین افراد جامعه برخی با این سؤال مواجهه می‌شوند باتوجه‌به تأکیدات مختلف و دعوت به رعایت حجاب به‌خصوص در جوامع ایرانی برای برخی از افراد این سؤال پیش می‌آید که بااین‌همه تأکید و ضرورت بر حفظ آن آیا در قران کریم که کتابی از جانب پروردگار است تأکیدی بر این امر شده است؟

 

آیا در قرآن، منبع اصلی دین اسلام بر حجاب تاکید شده‌ است؟

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد غلامی، مدرس حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) زاهدان بیان کرد: گاهی اوقات سؤال می‌شود که تأکید در پوشش و حجاب در قرآن نیست این امر ذکر شده و در آیات قرآن که منبع اصلی دین ماست به این مطلب آیا توجه و حساسیتی وجود دارد که شما نیز تا این حد حساسیت دارید.

وی ادامه داد: باید بدانیم مطالب و معارف دینی ما چند منبع دارد و مجتهدین و فقها اعزام زمانی که می‌خواهند حکمی دهند ممکن است از یکی از چهار منبع این حکم را ارائه کنند که هر کدام نیز حجت است یکی از آنها قرآن کریم است اصلی‌ترین منابع است.

مدرس حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) زاهدان تصریح کرد: دیگری سنت پیامبر و اهل‌بیت علیه‌السلام است سومین منبع اثبات عقل مسلم انسان است که شرایط خود را دارد و چهارمین منبع دینی اجماع علما است مطلبی در قرآن دیده نشود از ائمه نیست روایتی دریافت نشود و عقل انسان نیز بر آن درکی نداشته باشد برای همه فقها برای متفق هستند که این امری دینی است.

وی افزود: اگر مطلبی در هیچ‌کدام از این چهار منبع یافت نشد آنگاه می‌توان گفت که این دینی نیست و بدعتی در دین است؛ اما خیلی از احکام در قرآن نیامده در روایات آمده است خیلی از احکام در روایات نیامده؛ اما در قرآن است بسیاری از احکام عقل حکم می‌کند.

 

بسیاری از احکام دینی در زندگی از اجماع فقها است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامی تشریح کرد: بسیاری از احکامی که در زندگی پیاده می‌کنیم از اجماع فقها است به طور مثال از نکاتی که در قرآن نیامده؛ اما همه به آن عمل می‌کنیم می‌توان به جزئیات نماز پنج‌گانه اشاره کرد.

وی ادامه داد: اینکه صبح باید دو رکعت نماز بخوانیم ظهر ۴ رکعت از ۴ رکعت مغرب سه رکعت و برای نماز عشا نیز چهار رکعت باید بخوانیم اینکه تسبیحات اربعه باید آرام گفته شود هم و قل والله باید بلند گفته شود.

مدرس حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) زاهدان اذعان کرد: اینکه در حرکت دو سجده و یک رکوع وجود دارد اینکه در رکعت دوم باید دعای دست و تشهد خواند اینکه در روزه باید ۳۰ روز روزه گرفت و مبطلات آن چه است اینکه در خمس هر آنچه که در سر سال اضافه آمده است باید داده شود یا هدیه به مراجع خمس ندارد.

وی افزود: در پرداخت زکات بسیاری از توضیحات احکامی که انجام می‌شود بر فتوا و اجماع علماست حتی برخی از کلیات نیز در قرآن نیامده است دلیل اینکه به آن عمل می‌کنیم بر این است که در روایات صحیح آمده است؛ چون بر آن دلیل عقل داریم اجماع علما بر آن آمده است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامی اذعان کرد: قرار نیست همه احکام در قرآن آمده است تا آن را بپذیریم خیلی از آنها پذیرفتیم و به آن یقین داریم ممکن است در قرآن نیامده باشد؛ اما در روایت ذکر شده باشد.

وی ادامه داد: و اما بحث حجاب در قرآن نیست بسیاری از آیات حجاب ذکر شده است اگرچه در روایات ریز مبانی حجاب روایت و دلیل داریم؛ اما در قرآن نیز بسیاری از دلایل گفته شده است.

مدرس حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) زاهدان در پایان گفت: در قرآن هم از نوع پوشش هم از نوع گفتار هم از نوع رفتار ذکر شده است تماماً به آن اشاره شده است سوره مبارکه احزاب و سوره مبارکه نور در این دو سوره مبارک بسیار از حجاب ذکر شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان